Een volmacht ingeval van wilsonbekwaamheid

Ieder meerderjarig persoon kan aan een ander de bevoegdheid geven (volmacht) om in zijn naam op te treden en rechtshandelingen te verrichten. Bijvoorbeeld om iets te kopen of te verkopen, een formulier in te vullen of een betaling te verrichten. De persoon die de bevoegdheid geeft wordt volmachtgever genoemd. De persoon die de volmacht krijgt wordt gevolmachtigde genoemd. Door het geven van een volmacht aan een persoon die je vertrouwt kan je jouw vertegenwoordiger zelf aanwijzen. Om volmacht te kunnen geven is het van belang dat je als volmachtgever wilsbekwaam bent. Dat wil zeggen dat je staat bent om dit vrijwillig en bij volle bewustzijn te doen en je begrijpt wat de gevolgen zijn of kunnen zijn. Voor alle duidelijkheid je blijft zelf ook bevoegd om rechtshandelingen te verrichten. Een andere belangrijke vereiste is dat je volmacht geeft in wie je 200% vertrouwen hebt.

Doel van een volmacht

Een volmacht is bedoeld om de zaken te regelen voor een eventuele latere periode van wilsonbekwaamheid. Mensen met een recentelijke diagnose Alzheimer, zouden de mogelijkheid van een volmacht  of levenstestament kunnen gebruiken.

Opstellen van een volmacht

Voor het opstellen en afgeven van een volmacht kan je het beste naar een notaris. Dat is niet verplicht maar wel verstandig. Een notaris is verplicht om de wilsbekwaamheid van de volmachtgever te controleren op het moment dat die de volmacht tekent. De notaris gebruikt daarvoor een protocol en kan eventueel een onafhankelijk arts inschakelen. Het is belangrijk om officieel vast te stellen dat iemand wilsbekwaam is, want daarmee kun je later problemen voorkomen. Niemand kan dan zeggen dat de volmachtgever niet uit eigen vrije wil de volmacht heeft afgegeven. Een notariële volmacht heeft ook als voordeel dat de gevolmachtigde indien noodzakelijk namens jou je woning kan verkopen en leveren.

Toezicht op de gevolmachtigde

De gevolmachtigde treedt op in een periode dat de volmachtgever waarschijnlijk niet meer goed in staat is zelf controle uit te oefenen of de volmacht te beëindigen. Een belangrijk aandachtspunt is daarom dat er ook iemand is (of een instantie) die toezicht houdt op wat de gevolmachtigde doet. Dat is niet verplicht maar het is wel aan te raden. Want anders is er geen toezicht en geen controle. Controle is er alleen automatisch als iemand door de rechter is benoemd.

Erkenning

Ook is belangrijk dat derden, met name banken en verzekeringsmaatschappijen, de volmacht erkennen. Het notariaat heeft in overleg met het bankwezen een model opgemaakt wat erkend en gevolgd wordt door banken.

Ingang volmacht

Het is mogelijk om te regelen dat de gevolmachtigde onmiddellijk nadat de volmacht is afgegeven, volledig bevoegd is om namens de volmachtgever op te treden, ook als die volmachtgever zelf nog prima in staat is om beslissingen te nemen. Het is ook mogelijk (en misschien wel beter) om te regelen dat de gevolmachtigde pas volledig bevoegd is om op te treden wanneer een medisch deskundige op een later moment heeft vastgesteld dat de volmachtgever wilsonbekwaam is geworden. Beide situaties lijken duidelijk maar voordat een arts die verklaring aflegt, heb je nog te maken met een tussenfase: Je kan of wil het niet meer, maar je gevolmachtigde kan pas aan de slag als dat is vastgesteld door een arts. Het is dus praktisch om de volmacht direct in te laten gaan tenzij je alleen een volmacht wil geven voor de situatie waarin dat echt nodig is.

Voordelen van een volmacht

Voordelen zijn maximale zeggenschap over de financiële en niet-financiële zaken. Iemand die een volmacht afgeeft (de volmachtgever) blijft handelingsbekwaam en handelingsbevoegd. De volmachtgever blijft vrij om zoveel schenkingen te doen als hij wil en kan dat met zijn gevolmachtigde afspreken. Als er een bewindvoerder benoemd is moet men toestemming vragen aan de rechter om een schenking te kunnen doen. De rechter geeft die toestemming alleen als er sprake is van een schenkingshistorie en er voldoende vermogen overblijft voor de verzorging.

Nadelen van een volmacht

Een volmacht kan als nadeel hebben dat de gevolmachtigde wel bevoegd is om op te treden, maar niet verplicht is om dat te doen. Dat kan opgelost worden door de gevolmachtigde ervoor te laten tekenen dat hij zich verplicht de aangeduide belangen te behartigen en de omschreven werkzaamheden uit te voeren. Ook kan er een toezichthouder benoemd worden die zo nodig de gevolmachtigde ontslaat en een nieuwe gevolmachtigde aanwijst.

Volmacht én beschermingsmaatregel

Ondanks het bestaan van een volmacht kan het nodig zijn dat een beschermingsmaatregel wordt uitgesproken. Het kan gebeuren dat bijvoorbeeld de verkoop van het huis niet in de volmacht is geregeld. Of het kan zijn dat de gevolmachtigde de belangen van de volmachtgever niet goed behartigt. Een vertegenwoordiger die door de rechter benoemd is kan de volmacht opzeggen.